SPF چیست؟

اس.پی.اف همان کلمه نام آشنایی است که اگر مراقبت های پوستی را دنبال کنید، بدون شک نام آن را بارها شنیده‌اید. واژه‌ای که در زمان خرید کرم ضد آفتاب یک فاکتور مهم برای انتخاب نهایی شما محسوب می‌شود. بطور معمول بر روی کرم های ضدآفتاب با درصدهای متفاوتی از اس پی اف رو به رو هستیم که بدون شک هر درصد را برای منظوری و با تعیین هدف خاص مشخص کرده‌اند. ما در ادامه به شما خواهیم گفت که راز و رمز اس پی اف‌های مختلف چیست. با ما همراه باشید.

SPF مخفف چیست؟

Sun Protection Factor یا SPF فاکتور حفاظتی اشعه‌ های آفتاب است که در زمان خرید ضد آفتاب نقش مهمی را بازی می‌کند.

همچنین واژه UVA مخفف Ultra Violet Ray است که اشاره به بیشترین انرژی و تاثیر دریافتی از اشعه فرابنفش دارد. اخیراً دانشمندان متوجه شدند که آسیب های حاصله از UVA بشدت می‌تواند جدی و نابود کننده باشد. این اشعه آفتاب سوختگی و قرمزی به همراه ندارد اما به لایه‌های بسیار عمیق پوست نفوذ کرده و آسیب‌های جبران ناپذیری به DNA وارد می‌کند. این آسیب‌ها سبب ایجاد بیماری خطرناک سرطان پوست شده، همچنین موجب پیری و ایجاد چروک‌های زودرس پوستی خواهند شد. UVA الاستین و بافت کلاژن پوست را از بین برده و با تحریک کردن سلول‌های ملانین ساز، باعث ایجاد تیرگی و لکه در پوست می‌شود. از این رو در دستگاه‌های برنز کننده بطور معمول از این اشعه استفاده می‌شود. اشعه UVA بقدری قدرتمند است که حتی در روزهای ابری نیز باید برای حفاظت در مقابل آن از ضد آفتاب استفاده کرد. این اشعه پرقدرت می‌تواند تا عمق یک متری آب نیز نفوذ کند.

رابطه SPF و کرم‌ های ضد آفتاب

بهترین راه محافظت از پوست در مقابل اشعه‌ های مضر خورشید، استفاده از بهترین ضد آفتاب های خارجی و ایرانی است. این کرم‌ها انواع و اقسام گوناگونی دارند و طیف گسترده‌ای از محصولات را شامل می‌شوند. داستان اصلی ورود ضد آفتاب‌ها به حفاظت همه جانبه و سپرگونه آنها از پوست صورت در مقابل آفتاب و جلوگیری از بروز بیماری‌هایی مانند سرطان برمی‌گردد. در همین راستا سازمان دارو و غذای آمریکا FDA، ضد آفتاب‌ ها را در گروه داروهای اصلی قرار داده و نظارتی مستقیم بر پروسه برچسب‌گذاری و فروش آنها دارد. بر طبق قوانین ضد آفتاب‌ها باید دارای SPF یا فاکتور حفاظتی در مقابل خورشید باشند تا از پوست در مقابل اشعه‌های فرابنفش B و A محافظت کنند.

میزان SPF محصولات را از چه فرمولی محاسبه کنیم؟

در حالت کلی SPF را فاکتوری علمی برای اندازه‌گیری و یک درک مشخص در حوزه کرم‌ های ضد آفتاب می دانند و از آن برای تعیین میزان حفاظتی کرم در برابر آسیب‌ ها یاد می‌کنند. بعبارتی اگر شما بر روی پوست خود ضد آفتاب بزنید، متوجه خواهید شد که مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید تا اشعه‌های فرابنفش به پوست شما نفوذ کرده موجب التهاب آن شوند. یعنی اس پی اف بر روی مدت زمان تاکید داشته و بگونه‌ای ملموس آن را محاسبه می‌کند. این فاکتور مهم با تقسیم کردن مقدار تابش خورشید که سبب قرمزی پوست می‌شود بر مقدار تابشی که موجب قرمز شدن پوست بدون ضد آفتاب می‌شود، میزان نهایی محافظت را محاسبه می‌کند.

عدد نهایی ۲ میلی‌گرم کرم ضد آفتاب در هر سانتیمتر مربع از پوست خواهد بود. برای مثال اگر آفتاب سوختگی پوست شخصی که بر روی سطح خارجی از ضد آفتاب استفاده کرده ۱۵ برابر از یک پوست بدون ضد آفتاب بیشتر زمان ببرد، بدین معناست که اس پی اف ضد آفتاب ۱۵ تعیین شده است. بر همین اساس اگر بنا باشد که پوست شما در عرض ۱۰ دقیقه بدون استفاده از کرم ضد آفتاب دچار سوختگی شود، با ضد آفتابی که اس پی اف 30 دارد، نهایتاً تا ۳۰۰ دقیقه، ۵ ساعت و بعبارتی ۳۰ برابر بیشتر در مقابل آفتاب سوختگی محافظت می‌شود.

اما چه درصدی از SPF برای انواع پوست ها مناسب است؟

زمانی که شما در زیر نور آفتاب قرار می‌گیرید 2 نوع اشعه فرابنفش A و B با قدرت هرچه تمام تر به پوست شما آسیب میزنند. کرم های ضد آفتاب دارای spf جزو محصولات پوستی مفیدی هستند که میتوانند از پوست در مقابل اشعه‌های ماورابنفش محافظت کند. SPF همان فاکتور تعیین کننده حفاظت ضد آفتاب از پوست محسوب می‌شود. عدد آن نشان می‌دهد که یک محصول تا چه میزان می‌تواند از پوست شما در برابر اشعه فرابنفش محافظت کند. سازمان غذا و داروی آمریکا اعلام کرده است که بهترین SPF برای ضد آفتاب عدد ۱۵ و بالاتر از آن است. البته اگر از لوازم و تجهیزات دیگری مانند کلاه، نقاب، عینک آفتابی و دستکش نیز استفاده کنید خود را بیشتر ایمن کرده‌اید.

این نکات ساده به شما کمک می‌کنند تا به راحتی از آفتاب سوختگی، ایجاد چین و چروک و پیری زودرس پوست خود جلوگیری کنید. بطور کلی کرم ضد آفتابی که اس پی اف کمتر از ۱۵ دارد محافظت کمی را شامل می‌شود. در عین حال عدد اس پی اف‌ بین ۱۵ تا ۲۹ درصد محافظتی متوسط، اس پی اف‌ مابین ۳۰ تا ۴۹ درصد محافظتی خوب و عدد اس پی اف‌ 50 به بالا با درصد محافظتی عالی، ارائه می‌شوند. همچنین سطح حفاظتی از پوست در مقابل اشعه ماوراء بنفش نوع A باید همانند نوع B در کرم ضدآفتاب افزایش پیدا کند. اگر قرار باشد با یک درصد مشخص میزان محافظت را توضیح دهیم باید اینگونه گفت که اس پی اف عدد ۱۵ تا میزان ۹۳ درصد، اس پی اف عدد ۳۰ تا میزان ۹۷ درصد و اس پی اف عدد ۵۰ و بالاتر از آن تا میزان ۹۸ درصد در مقابل نفوذ اشعه فرابنفش نوع B از پوست شما محافظت می‌کنند. این درصدها در حالت کلی نشان دهنده این موضوع هستند که هیچ ضدآفتابی در دنیا وجود ندارد که بتواند مضرات اشعه ماوراء بنفش نوع B را بطور کامل مسدود کند. در بین برندهای ایرانی کرم های ضد آفتاب درماتیپیک به خوبی توانسته با رعایت این استانداردها محبوبیت بالایی در بین مصرف کنندگان پیدا کند. ناگفته نماند که SPF با عدد بیشتر، قدرت مسدود کردن اثر اشعه فرابنفش را تنها درصد کمی افزایش خواهد داد. پس عملا تفاوت چندانی میان ضد آفتاب با اس پی اف بالاتر و یا پایین‌تر وجود ندارد.

اما بطور کل فراموش نکنید که یک ضد آفتاب با عدد اس پی اف‌ زیر ۱۵ هیچگاه نمی‌تواند ادعای حفاظت از پوست را داشته باشد.

فعالیت‌های پر خطر برای پوست

فعالیت‌های پرخطر به فعالیت‌هایی اطلاق می‌شوند که سبب ایجاد نیاز مکرر پوست به استفاده از ضدآفتاب خواهند شد. اتفاقات و کارهایی که احتمال سوختگی و آسیب دیدگی پوست را افزایش داده و برای آن یک تهدید محسوب می‌شوند. برای مثال حضور در استخرهای سرباز، فعالیت‌های فیزیکی که سبب پاک شدن ضد آفتاب می‌شوند و همینطور تعریق زیاد در زیر نور آفتاب، انجام ورزش اسکی در ارتفاعات و غیره، همگی از جمله فعالیت‌هایی هستند که توجه اشعه فرابنفش را به ما جلب کرده و به راحتی اجازه می‌دهند تا به پوست ما آسیب بزند. فراموش نکنید که اگر یک ضد آفتاب با درصد SPF مناسب با فعالیت‌های خود داشته باشید، به خوبی می‌توانید از پوست خود در مقابل اشعه‌های مضر آفتاب محافظت کنید. اینجاست که ضرورت استفاده از بهترین برندهای پوستی مشخص میشود.

برخی از افراد بر این باورند که اگر در مقابل نور مستقیم خورشید قرار نگیرند اشعه فرابنفش برای آنها ضرری نخواهد داشت. اما فراموش نکنید که این تنها نور مستقیم خورشید نیست که می‌تواند آسیب‌هایی جدی و جبران‌ ناپذیری به پوست ما وارد کند. بلکه این اشعه بعد از برخورد با سطوحی مانند فلز، شیشه، برف، آب و برخی سطوح دیگر و ایجاد انعکاس بر روی پوست، بیشترین آسیب را برای ما خواهد داشت.

اشعه‌های فرابنفش هم چنین قدرت نفوذ تا عمق یک متری آب را دارند. بعبارتی اگر شما در حال شنا کردن باشید حتما دچار آفتاب سوختگی خواهید شد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که از ضد آفتاب‌ های ضد آب هستند، استفاده کنید. این ضد آفتاب‌ها می‌توانند تا ۴۰ دقیقه به خوبی از پوست شما در برابر اشعه فرابنفش در زیر آب؛ محافظت کنند. پس فراموش نکنید که حتی در روزهای ابری و در زیر چترهای ساحلی و سایه نیز شما در معرض اشعه فرابنفش قرار دارید. نکته پایانی اینکه مکان‌هایی که با درخت و گیاه پوشیده شده‌اند نقاطی بسیار مناسب برای حفاظت از پوست شما در مقابل اشعه‌های مضر خورشید به حساب می‌آیند.

جمع بندی:

در این مطلب از SPF ها و اعداد مناسب آنها، میزان توصیه شده این اعداد و در کل نقش و عملکرد آن صحبت کردیم. هدف از ایجاد آن را گفتیم و توصیه کردیم که از ضد آفتاب‌ هایی با عدد اس پی اف زیر ۱۵ استفاده نکنید. پوست گسترده‌ترین حوزه حفاظتی در بدن ما است که با عوامل خارجی و محیطی بطور مستقیم در ارتباط است. برای یک محافظت کامل و همه جانبه باید از پوست به خوبی مراقبت کرد.