هایپرپیگمنتیشن، لکه های پوستی قهوه ای روشن تا سیاهی هستند که به هر شکل یا اندازه، به صورت خوشه ای یا انفرادی ظاهر می شوند. آنها بسیار رایج بوده و عمدتاً بی ضررند. شایع ترین دلیل بروز آنها عدم استفاده از کرم ضد آفتاب و پوست ناایمن در برابر اشعه های نور خورشید است. تیره شدن پوست ناشی از افزایش ملانین (رنگدانه طبیعی که رنگ پوست، مو و چشم را تعیین می کند) است و اغلب روی صورت، دست ها و سایر قسمت های بدن که به طور منظم در معرض نور خورشید قرار دارند، ظاهر می شود.
محصولات بهبود دهنده هایپرپیگمانتاسیون
انواع hyperpigmentation
1. لکه های ناشی از تابش خورشید
لکه های خورشیدی شایع ترین نوع هایپرپیگمانتاسیون هستند. وقتی پوست بدن بیش از حد در معرض اشعه های مضر UV خورشید قرار می گیرد، دفاع طبیعی بدن منجر به ایجاد آن ها می شود، لکه های سیاه، قهوه ای یا خاکستری که به صورت کک و مک بوده و در قسمت هایی از بدن شما ظاهر میشوند که بیشتر تحت تابش خورشید بوده اند مانند صورت و دست ها.
2. هایپرپیگمانتاسیون پس از التهاب (PIH)
ضربه های پوستی مانند جوش و آکنه، اگزما، نیش حشرات، بریدگی، خراش، حتی اصطکاک ناشی از مثلا مالش شدید می توانند باعث التهاب شوند. التهاب، به نوبه خود، میتواند سلول های تولید کننده رنگدانه را به سرعت بالا بفرستد و پس از بهبودی آسیب، لکه ای تاریک باقی بگذارد. هنگامی که التهاب علت تغییر رنگ باشد، اغلب به عنوان هایپرپیگمانتاسیون پس از التهاب نامیده می شود.
3. ملاسما
ملاسما نوع دیگری از هیپرپیگمانتاسیون است که در آن پوست به تغییرات هورمونی بدن با بروز با لکه های قهوه ای پاسخ می دهد. این عارضه بیشتر در زنان باردار، افرادی که داروهای هورمونی برای کنترل بارداری و علائم یائسگی استفاده میکنند، به وجود می آید. در این حالت پوست لکه هایی سیاه یا قهوه ای روی صورت یا گاهی شکم شما ایجاد می کند.
4. شرایط پزشکی یا دارو
یکی دیگر از انواع هایپرپیگمانتاسیون می تواند بیماری کلیوی Addison disease باشد، یک اختلال غددی که منجر به افزایش میزان تولید ملانین میشود. مصرف داروهایی مانند چرک خشک کن (Antibiotique)، غیراستروئیدی (NSAIDs)، ضد مالاریا، داروهای شیمی درمانی ممکن است خطر پرپیگمانتاسیون را افزایش دهند. البته در مورد داروهای مربوط به شیمی درمانی، لک ها اغلب با اتمام دوره درمان از بین میروند.
چه چیزی باعث هایپرپیگمانتاسیون می شود؟
هایپرپیگمنتیشن پوست نمونه ای عالی از کارکرد بدن انسان با طبیعت است. ما سلول‌های پوستی باهوشی به نام ملانوسیت داریم که برای تولید ملانین (رنگدانه‌ای پوست که از قهوه‌ای تیره تا سیاه متغیر است) طراحی شده اند که اشعه های فرابنفش خورشید را برای محافظت از سلول های پوست جذب و پراکنده می‌کند. به همین دلیل است که افرادی که نسل ها در آب و هوای آفتابی تر زندگی کرده اند، گاهی پوست تیره تری نسبت به افرادی که در آب و هوای سردتر زندگی میکنند، دارند. هنگامی که هر یک از ما مستقیماً در زیر نور خورشید قرار می گیریم، ملانوسیت های ما می توانند تکثیر و به طور ناموزونی توزیع شوند و آنچه را که ما به عنوان هایپرپیگمانتاسیون یا لکه ها و لکه های تیره تر روی پوست می شناسیم ایجاد کنند. هایپرپیگمانتاسیون می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها عبارتند از:
- قرار گرفتن در معرض حرارت طولانی مدت (به عنوان مثال، در هنگام استفاده مداوم از رایانه یا لپ تاپ، یا هنگامی که یک پد یا بطری آب گرم در مدت زمان طولانی روی قسمتی از بدن قرار می گیرد)
- ملاسما، تیره شدن پوست روی پیشانی و گونه ها است که می تواند در دوران بارداری یا هنگام استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی ایجاد شود.
- خال بکر، کندن جوش ها
- داروهای خاصی مانند مینوسیکلین، ایمی پرامین یا آمیودارون
- بیماری غدد درون ریز (به عنوان مثال، بیماری آدیسون)
- هموکروماتوز یا «دیابت برنزی» در 90 درصد بیماران در نتیجه تحریک ملانوسیت ها توسط آهن در بدن باعث تیرگی پوست می شود.
- برنزه شدن به دلیل قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) یا نور خورشید
- لکه های پوستی در اثر سن
- آکانتوز نیگریکانس
- لنتیژین ها
- پرکاری تیروئید
آیا درمان قطعی برای هیپرپیگمانتاسیون وجود دارد؟
شایع ترین علت هایپرپیگمانتاسیون قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است، زیرا بدن ما ملانین بیشتری نسبت به حالت معمول تولید می کند تا از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت کند. این یکی از دلایل شکل گیری ملانوما، خطرناک ترین نوع سرطان پوستی است. با نکات زیر در مورد چگونگی محافظت از پوست در برابر نور خورشید به خوبی از پوستی که در آن هستید مراقبت کنید.
اگر به دنبال دستیابی به پوستی یک رنگ، یکنواخت و یکدست هستید، داشتن روتین مراقبت از پوست و در راس آنها استفاده از کرم ضد آفتاب یک نقطه خوب برای شروع است. محصولات مراقبت از پوست دارای ویتامین C با منشاء طبیعی بسیار میتوانند در این زمینه کمک کننده باشند. ویتامین C که بیشتر به دلیل قدرت درخشندگی آن شناخته شده است، یک آنتی اکسیدان عالی است که به ایجاد یکنواختی رنگ پوست و جلوگیری ازبروز لکه های تیره کمک می کند. ضمن اینکه با داشتن روتین پوستی میتوانید از بروز جوش و آکنه نیز جلوگیری کنید تا بعد از بهبود، جای آنها روی پوست بصورت لکه های قهوه ای نماند. استفاده 2 تا 3 بار در هفته از محصولات لایه بردار و اسکراب میتواند به حذف سلول های مرده اپیدرم و یکدست کردن پوست کمک کند. هم چنین راه هایی مانند لایه برداری با لیزر در این رابطه میتواند مثمرثمر واقع شود. البته یک سری روش ها برای درمان خانگی هایپرپیگمنتیشن در شبکه های اجتماعی ترویج یافته که ممکن است بسته به سیستم بدنی هر فرد متفاوت عمل کند. مانند ماسک های شیر و زردچوبه، سرکه سیب و آب، آبلیمو و عسل، لیمو و سیب زمینی.
حتما بخوانید: چرا باید روتین پوستی داشته باشیم؟
جمع بندی:
عدم مراقبت از پوست، پیامدهایی را در پی دارد. گاهی اوقات آسیب آنرا بعد از گذشت چند ساعت میبینیم مانند آفتاب سوختگی گاهی اوقات هم سال ها طول میکشد تا عوارض پوستی نمود پیدا کنند. یکی از عارضه های پوستی که بسیار شایع است بروز لکه های قهوه ای تیره رنگی روس پوست صورت، دست یا بدن است که به آن HYPERPIGMENTATION میگویند.
هایپرپیگمانتاسیون ناشی از افزایش ملانین است. ملانین رنگدانه طبیعی است که به پوست، مو و چشم ما رنگ می دهد. عوامل زیادی می توانند باعث افزایش تولید ملانین شوند، اما اصلی ترین آنها قرار گرفتن در معرض نور خورشید، تأثیرات هورمونی، افزایش سن و آسیب ها یا التهابات پوستی است. در این مطلب علت های اصلی بروز آن و راه های درمان این مشکل مورد بررسی قرار گرفت.
سوالات متداول:
بهترین راه درمان هیپرپیگمانتاسیون چیست؟
بهترین راه درمان قطعی هایپرپیگمنتیشن، پیشگیری از بروز آن است. اقداماتی مانند موارد زیر تا حد زیادی میتواند از بروز این عارضه در پوست جلوگیری کند.
- استفاده از کرم ضد آفتاب با حداقل SPF30
- استفاده از کلاه نقابی، عینک آفتابی و لباس پوشیده هنگام خروج از منزل در ساعت اوج آفتاب
- اجتناب از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
- عدم تحریک جوش ها و کندن جای زخم ها
- عدم مصرف داروهای هورمونی
آیا برنزه کردن پوست عامل هیپرپیگمانتاسیون است؟
بله، تابش تشعشعات فرابنفشی هنگام برنزه کردن یا حتی قرار گرفتن وسایل حرارتی به مدت طولانی روی پوست جزو عوامل ایجاد هیپرپیگمانتاسیون هستند.
