کلاژن Collagen واژه یونانی به معنای تولید کننده چسب است که امروزه به عنوان یک عامل ضد پیری شناخته می‌شود. مصرف کلاژن به صورت طبیعی از مواد غذایی یا با استفاده از محصولات کرمی، منجر به جوانسازی پوست صورت و بدن شما خواهد شد. کلاژن فراوان ترین پروتئین بدن انسان است که باعث کنار هم قرار گرفتن بافت های بدن می‌شود. به طور طبیعی بدن کلاژن مورد نیاز خود را تامین می‌کند اما متاسفانه با افزایش سن، سطح تولید کلاژن مورد نیاز کاهش یافته و همین اتفاق منجر به بروز چین و چروک و خطوط ریز پوستی می‌شود. عوامل دیگری مانند مصرف زیاد شکر و قند، استعمال دخانیات، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه های آفتاب نیز باعث کاهش کلاژن سازی بدن می‌شوند. با اصلاح عادت های غذایی، مصرف مواد طبیعی و کرم های جوان کننده پوستی میتوان به روند تولید این ماده در بدن کمک کرد که اگر اینکار را انجام ندهیم در مدت زمان کمی شاهد ریزش مو، شکستن ناخن ها، آسیب پذیری دندان ها و غضروف ها و ضعف روده ها خواهیم بود.
در حال حاضر از این ماده به وفور در صنعت زیبایی و پزشکی استفاده می‌شود. به این دلیل که اگر پروتئین کلاژن در بدن دچار تغییر شکل شود یا به ذرات کوچکتر تقسیم شود بازهم این توانایی را دارد که مجددا جذب بدن شود. حالت کشسانی ایجاد شده توسط کلاژن، باعث جوانسازی پوست می‌شود. در ادامه به روش های موثر افزایش تولید کلاژن به صورت طبیعی در بدن اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
کلاژن چیست؟
کلاژن از ترکیب دو آمینواسید پرولین و گلیسین با ویتامین سی ساخته می‌شود. کلاژن بیشتر پروتئین بدن ما را تا یک سوم تشکیل می‌دهد. کلاژن در ساختار اعضای مختلف بدن انسان از جمله استخوان ها، پوست، ماهیچه، تاندون ها، رباط ها، عروق خونی، قرنیه، دندان ها و … نقش دارد و برای حفظ سلامت آنها ضروری است. در واقع کلاژن با خاصیت چسبندگی خود باعث کنار هم قرار گرفتن بافت ها می‌شود، طوریکه بدن انسان بدون این ماده ساختار خود را از دست می‌دهد.
با بالا رفتن سن، بدن ما کلاژن کمتر و با کیفیت پایین تری تولید می‌کند و اولین علائم آن در پوست ظاهر می‌شود که استحکام و انعطاف خود را از دست می‌دهد. پس برای سلامت بدن و رعایت استاندارد های ضد پیری به مصرف کلاژن های خوراکی یا موضعی نیاز داریم. جدول زیر به شما اطلاعات کاملی درباره انواع محصولات مرتبط و نحوه استفاده از آنها را می‌دهد:
| نوع | پروتئین |
| خاصیت اصلی | رطوبت رسانی به پوست و جوانسازی |
| مناسب برای | پوست های خشک، افرادی که نیاز به محصولات ضد پیری دارند |
| طریقه مصرف | به صورت موضعی و یا خوراکی و روزانه یکبار |
| استفاده همراه با | محصولات حاوی رتینوئید برای جوانسازی پوست محصولات حاوی پپتید برای تحریک تولید کلاژن محصولات حاوی ویتامین سی برای جلوگیری از آسیب های پوستی ضد آفتاب های دارای فیلتر UVA برای محافظت بهتر از پوست |
مطالب مرتبط: روتین مراقبت از پوست خشک و حساس
انواع کلاژن
حداقل 16 نوع کلاژن در بدن انسان قرار دارد. اما به 4 دسته اصلی زیر تقسیم می‌شوند:
- این نوع کلاژن از فیبر فشرده تشکیل شده و باعث ایجاد ساختار در پوست، استخوان، تاندون ها، غضروف فیبری، بافت همبند و دندان ها می‌شود. 90 درصد کلاژن بدن از همین نوع است.
- نوع دوم کلاژن از فیبر آزاد تری ساخته شده و در غضروف های انعطاف پذیر یافت می‌شود که حرکت مفاصل را کنار هم آسان می‌کند.
- نوع سوم کلاژن در ساختار ماهیچه، ارگان ها و شریان های بدن نقش دارد.
- نوع چهارم کلاژن به عنوان یک فیلتر عمل کرده و در لایه های پوست یافت می‌شود.
خواص کلاژن خوراکی برای پوست صورت و بدن چیست؟
کلاژن بخش مهمی از بدن را تشکیل می‌دهد و برای حفظ سلامت بدن و پوست ضروری است. بعضی از فواید کلاژن و دلایل مصرف محصولات حاوی کلاژن عبارتند از:
- کلاژن در نگه داشتن ساختار بدن، استحکام، بافت و انعطاف پذیری آن ضروری است.
- دارای خاصیت ضد پیری بوده و باعث انعطاف پذیری، تقویت، بهبود آبرسانی، جوانسازی و بالا بردن مقاومت پوست با اثرات آنتی اکسیدانی خود می شود.
- سطوح بالای کلاژن در بدن مانع از ایجاد علائم پیری روی پوست از جمله چروک، تیرگی، لک، خشکی و … می شود.
- کلاژن باعث کاهش دردهای ماهیچه ای و مفصلی پس از ورزش و تحرکات بدنی می شود.
- فرم و استحکام استخوان های بدن ارتباط مستقیمی با میزان کلاژن موجود در بدن دارد.
- کلاژن در سلامت و بهبود وضعیت قلب و عروق مفید است و با بهبود کلسترول و سفت کردن شریان ها مانع از بیماری های عروقی می شود.
- کلاژن نقش مهمی در جلوگیری از بیمار شدن دارد و به عنوان محافظ بدن عمل می کند.
- کلاژن با تقویت بدن باعث افزایش ماهیچه های بدن و قوی تر شدن فرد می شود.
بعضی از فواید کلاژن به صورت تجربی مشاهده شده اما تحقیقات زیادی روی آنها انجام نشده است. این فواید عبارتند از:
- بهبود سلامت مو و ناخن با جلوگیری از شکستگی و تحریک رشد
- سلامت روده با درمان سندرم نشتی روده
- بهبود وضعیت مغز و کاهش استرس
- کاهش وزن با بالا بردن متابولیسم بدن
مطالب مرتبط: مراقبت های پوست و مو در دوران بارداری
عوامل کاهش و افزایش دهنده کلاژن بدن
- بالا رفتن سن روند تولید کلاژن در بدن را کاهش می دهد.
- استرس و آلودگی هوا نیز می توانند تاثیر منفی در تولید این ماده بگذارند.
- خوردن بیش از حد شکر و کربوهیدرات ها و کافئین می تواند از بازسازی کلاژن جلوگیری کند.
- عدم استفاده از بهترین کرم های ضد آفتاب خارجی یا ایرانی (اشعه های مضر uv می توانند باعث کاهش تولید کلاژن شوند)
- سیگار کشیدن تولید کلاژن را کاهش داده، روند ترمیم زخم را کندتر کرده و باعث چروک های زودرس پوستی می شود.
البته بعضی مواد مغذی نیز می توانند به صورت غیر مستقیم در افزایش سطح کلاژن بدن مفید باشند. کلاژن در منابع غذایی طبیعی زیادی به صورت پروتئین یافت می شود. زمانی که پروتئین مصرف می کنید، کلاژن در معده شما به آمینو اسیدها شکسته شده و دوباره بازسازی می شود، پس مصرف آن به طور مستقیم سطح کلاژن را بالا نمی برد. بلکه به مرور باعث بهبود و تقویت سطح کلاژن می شود. از جمله این موارد میتوان به منابع غذایی زیر اشاره کرد.
| نوع | موجود در |
| ویتامین سی | مرکبات، فلفل دلمه ای، توت فرنگی |
| پرولین | سفیده تخم مرغ، جوانه گندم، محصولات لبنی، کلم، مارچوبه و قارچ |
| گلیسین | پوست مرغ و ژلاتین |
| مس | گوشت حیوانات، دانه کنجد، پودر کاکائو، بادام هندی و عدس |
بهترین محصولات کلاژن ساز
تحقیقات روی داروهای خوراکی کلاژن ساز نشان داده اند که مصرف بعضی از آنها از ۲.۵ تا ۱۰ گرم در روز و در مواردی که کلاژن محصول کمتر است تا ۳۰ گرم در روز برای بدن مفید است. این محصولات در انواع زیر قابل دسترس هستند.
- پودر: پودرهای حاوی کلاژن را می توان به نوشیدنی هایی از جمله قهوه و اسموتی و یا سوپ اضافه کرد. این محصولات در فروشگاه ها و داروخانه ها قابل خرید هستند.
- کپسول: کپسول کلاژن نیز برای بدن به عنوان پروتئین، همانند مرغ یا ماهی شناخته می شود. گفتنی است این کپسول ها معمولا کرولتی فری نبوده و حاوی مواد حیوانی هستند که به آن کلاژن هیدرولیز شده گفته می شود. این محصولات تاثیر بیشتری در بالا بردن سطح کلاژن بدن دارند. هم چنین بعضی از کپسول ها مولتی ویتامین بوده و در کنار کلاژن، سایر مواد مغذی مورد نیاز مو را نیز تامین می کنند. نمونه آنها را می توان در محصولات برندهای شوگر بیر، مای ویتامینز، آیوی بیرز، هیرتامین و … مشاهده کرد.
- کرم یا روغن: این محصولات معمولا حاوی کلاژن مصنوعی بوده و با هیدراته کردن پوست و حفظ آن، باعث جوانسازی و از بین بردن چروک های پوستی می شوند. برای خرید کرم کلاژن و دیگر محصولات پوستی حاوی کلاژن می توانید به داروخانه ها و فروشگاه های آرایشی بهداشتی معتبر مراجعه کنید.
- کلاژن مایع: نوشیدن منابع کلاژن به صورت مایع از جمله آب استخوان می تواند در تقویت بدن مفید باشد اما خواص ضد پیری روی پوست ندارد. کلاژن مایع را می توانید به صورت خانگی درست کرده و یا از فروشگاه ها تهیه کنید.
عوارض جانبی مصرف کلاژن
برند کلاژن مصرفی بسیار مهم است زیرا تنها برندهای معتبر دارای تاییدیه وزارت بهداشت می توانند تاثیر واقعی خود را نشان داده و کمترین عوارض جانبی را داشته باشند. در صورت تهیه محصولات غیر ایرانی توصیه می کنیم از بهترین برندهای پوستی خارجی که در این موضوع امتحان خود را پس داده اند، استفاده کنید. مصرف کلاژن معمولا عوارض جانبی مضری به همراه ندارد اما در برخی موارد می تواند منجر به مشکلات خاصی شود:
- اگر کلاژن به صورت کرم یا خوراکی از برندهای نامعتبر یا فیک تهیه شود می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مسمومیت شود.
- مکمل های ژلاتینی کلاژن ممکن است طعم ناخوشایند طولانی مدتی داشته باشند.
- مصرف بیش از حد کلاژن می تواند با احساس سنگینی و سوزش معده همراه باشد.
سوالات متداول
کلاژن دقیقا چه کاری انجام می دهد؟
کلاژن تا ۷۵ درصد پروتئین بدن را تشکیل می دهد و در حفظ ساختار اعضای بدن و سلامت آنها از جمله استخوان ها، پوست، مو، ماهیچه ها، تاندون ها، رباط ها و … ضروری است. از مهم ترین فواید اصلی کلاژن برای بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استحکام استخوان ها و تقویت مو و ناخن
- تقویت آبرسانی و جوانسازی پوست با خاصیت ضدپیری
- کاهش دردهای عضلانی و تسریع روند بهبود زخم ها
- سلامت کلی بدن و جلوگیری از بیماری های قلبی و عروقی
- کمک به عضله سازی و افزایش اندازه ماهیچه های بدن
- کمک به کاهش وزن و سلامت روده
قرص کلاژن بهتر است یا پودر کلاژن؟
مصرف قرص های کلاژن ساز به تولید این ماده در بدن شما کمک خواهد کرد. توصیه می کنیم در صورت مصرف قرص، حتما اینکار را با مشاوره پزشک انجام داده و دوره در نظر گرفته شده را به اتمام برسانید.
اما بعضی از افراد پودر کلاژن را جایگزین مناسبی برای قرص ها می دانند و اعتقاد دارند یک روش موثر در جهت رفع کمبود پروتئین بدن است. طریقه مصرف نیز به این صورت است که می توانید پودر کلاژن را داخل مایعات مختلفی حل کرده و میل کنید.
به طور کلی قرص ها و پودرهای کلاژن ساز فرمولاسیون و ترکیبات مشابهی دارند و هر دو با هدف تامین پروتئین مورد نیاز بدن ساخته شده اند. البته از لحاظ قیمتی تفاوت هایی باهم دارند ولی هر دو مورد را می توانید از داروخانه ها تهیه کنید.
چه مواد غذایی حاوی کلاژن هستند؟
آب استخوان، گوشت مرغ و ماهی، سفیده تخم مرغ، مرکبات، توت ها و میوه های استوایی، ژلاتین موجود در پاستیل و …
آیا مصرف کلاژن ضروری است؟
با افزایش سن روند تولید کلاژن در بدن کاهش یافته که در پی آن شاهد بروز انواع علائم پیری روی پوست، ضعیف شدن بدن و ماهیچه ها و … هستیم. بنابراین مصرف محصولات حاوی کلاژن از جمله قرص، مایع، پودر، کپسول و یا محصولات پوستی حاوی کلاژن برای حفظ سلامت بدن و جوانسازی پوست تاثیر بالایی داشته باشد.
از چه سنی مصرف کلاژن را شروع کنیم؟
تولید کلاژن طبیعی در بدن از سن 30 سالگی افت می کند اما برای جوان نگه داشتن پوست و جلوگیری از دیگر مشکلات، توصیه می شود تا بین سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی شروع به مصرف کلاژن های خوراکی و موضعی نمایید.
تا اونجایی که متوجه شدم کلاژن یه نوع پروتئینه که به پوست رطوبت رسانی میکنه
پس اینجوری همه کرم های مرطوب کننده باید کلاژن داشته باشند؟
سلام وقت بخیر، کلاژن و الاستین مانند تار و پود پوست عمل کرده و مراقبت از آنها باعث جلوگیری از ایجاد چین و چروک و افتادگی پوست می شود🙏🏼🌺